کد مطلب:253578 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:295
پاسخ های امام هادی به پرسش های پیچیده ی یحیی بن اکثم
یحیی بن اكثم، از قاضیان عصر مأمون، چند سؤال مشكل را تنظیم كرد و توسط موسای مبرقع، برادر امام هادی علیه السلام، برای حضرت فرستاد و پاسخ همه را دریافت كرد. توجه شما را به این پرسش و پاسخ مكتوب جلب می كنیم:
سؤال: آیا حضرت سلیمان علیه السلام به علم آصف بن برخیا نیازمند بود كه به وی گفت: تخت بلقیس را به یك چشم هم زدن حاضر كند؟
جواب: حضرت سلیمان علیه السلام نیازمند به علم اصف نبود، بلكه می خواست به امت خود از جن و انس بفهماند كه حجت پس از من آصف بن برخیا است.
پرسش: چگونه حضرت یعقوب و فرزندانش حضرت یوسف را سجده كردند؟
پاسخ: سجده ی آنان سجده ی شكر بود، نه سجده ی عبادت و پرستش.
[ صفحه 214]
سؤال: خداوند در آیه ی نود و چهارم سوره ی یونس گوید: اگر از آنچه بر تو نازل كردیم، در تردید هستی، از آنان كه پیش از تو بودند، بپرس؛ اگر مخاطب پیامبر صلی الله علیه و آله است، چگونه او شك دارد و اگر خطاب به دیگری است، قرآن بر چه كسی جز پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است؟
جواب: پیامبر هیچ تردید نداشت، این گونه خطاب برای مماشات و همراهی با طرف مقابل است. مانند دعوت به مباهله كه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: لعنت خدا بر دروغگویان، با این كه خود پیامبر می داند كه دروغگو نیست.
پرسش: مراد از هفت دریا در آیه ی بیست و هفتم سوره ی لقمان؛ (و لو أن ما فی الأرض من شجرة أقلام و البحر یمده من بعده سبعة أبحر ما نفدت كلمات الله) چیست و در كجا قرار دارد؟
پاسخ: چشمه ی كبریت، چشمه ی یمن، چشمه ی برهوت، چشمه ی طبریه، آب گرم ماسپندان (محلی در خوزستان)، آب گرم آفریقیه، چشمه ی بحرون و كلمات پایان ناپذیر خدا ما اهل بیت هستیم.
سؤال: خداوند در آیه ی هفتاد و یكم سوره ی زخرف می فرماید: (و فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذ الأعین)؛ هر چه دل بخواهد و چشم از آن لذت ببرد، در بهشت موجود است. پس چرا خداوند آدم را كه تنها گندم خورده بود عذاب و كیفر نمود.
جواب: خوردن هر چیز در بهشت حلال است، اما خداوند آدم علیه السلام را از حسد ورزیدن نهی كرده بود كه به مخلوقات بزرگ تر از خود حسد نورزد (برای استعاره بر آن نام درخت نهاده شده است).
[ صفحه 215]
پرسش: در آیه ی شریفه (أو یزوجهم ذكرانا و أناثا)؛ [1] خداوند اگر بخواهد پسر و دختر را برای آنان جمع می كند، جایی كه خداوند پسر را به بندگانش تزویج كند، چگونه قومی را به سبب این عمل (لواط) كیفر داده است؟
پاسخ: مراد از جمع كردن میان پسران و دختران این است كه خداوند گاهی دو نوزاد (دو قلو پسر و دختر) عطا می كند و اعدادی كه با هم قرین باشند، جفت نامیده می شوند، هر یكی جفت دیگری است.
سؤال: چرا گاهی گواهی یك زن كافی است، با این كه خداوند می فرماید: باید دو مرد عادل شهادت بدهند؛ (و أشهدوا ذوی عدل منكم). [2] .
جواب: گواهی یك زن در مورد قابله (ماما) در موضوع زنده یا مرده بودن نوزاد در هنگام ولادت است؛ در صورتی كه مورد اطمینان باشد.
پرسش: حضرت علی علیه السلام دستور داده بود كه راه تشخیص خنثی شناختن مجرای ادرار او است. چه كسی باید این تحقیق را بكند، زن یا مرد؟ اگر زن نگاه كند، شاید او مرد باشد و اگر مرد نگاه كند، شاید او زن باشد و در هر دو صورت جایز نیست؟
پاسخ: باید مردان عادلی جلوی آینه بایستند و خنثی پشت سر آنان برهنه شود، دو شاهد عكس آن را در آیینه می بینند و شهادت می دهند.
سؤال: مردی دید كه چوپانی با یكی از گوسفندان خود آمیزش
[ صفحه 216]
می كند؛ چون نگاه چوپان به آن مرد افتاد، وی كنار رفت و آن گوسفند نیز در میان گوسفندان دیگر گم شد. این گوسفندها حلال است یا حرام؟
جواب: اگر آن گوسفندان را شناسایی كنند، باید آن را بسوزانند، وگرنه قرعه می اندازند به این ترتیب كه گله را دو نیم می كنند و قرعه می كشند، به نام هر یك درآمد، نصف دیگر آزاد است و همینطور ادامه می دهند تا به یك گوسفند برسد. وقتی قرعه به نام آن افتاد، او را می سوزانند و دیگر گوسفندان آزاد می شوند.
پرسش: چرا نماز صبح بلند خوانده می شود، با این كه از نمازهای روزانه است و بلند خواندن مربوط به نماز شب است؟
پاسخ: چون پیامبر صلی الله علیه و آله در تاریكی هوا نماز صبح را می خواند، در حكم قرائت های شبانه قرار دارد.
سؤال: چرا حضرت علی علیه السلام قاتل زبیر، ابن جرموز، را نكشت و تنها بشارت دوزخ به او داد؟
جواب: قاتل از خوارج بود و علی علیه السلام می دانست كه در جنگ نهروان كشته خواهد شد.
پرسش: چرا حضرت علی علیه السلام در جنگ صفین با معاویه همه ی افراد سپاه معاویه را می كشت، مهاجم و فراری و زخمی؛ ولی در جنگ جمل (جنگ با طلحه و زبیر) به افراد فراری و زخمی كار نداشت، این اختلاف روش برای چه بود؟
پاسخ: از آنجا كه در جنگ جمل، فرمانده سپاه دشمن، طلحه و زبیر،
[ صفحه 217]
كشته شده بود و پایگاه و جمعیتی نداشتند كه به آن بازگردند و فتنه را از سر گیرند، كاری به فراریان و زخمی ها نداشت، لیكن در جنگ صفین فرمانده سپاه زنده بود و زخمی ها را مداوا می كردند و دوباره به جنگ می فرستاد. [3] .
سؤال: آیا حضرت سلیمان علیه السلام به علم آصف بن برخیا نیازمند بود كه به وی گفت: تخت بلقیس را به یك چشم هم زدن حاضر كند؟
جواب: حضرت سلیمان علیه السلام نیازمند به علم اصف نبود، بلكه می خواست به امت خود از جن و انس بفهماند كه حجت پس از من آصف بن برخیا است.
پرسش: چگونه حضرت یعقوب و فرزندانش حضرت یوسف را سجده كردند؟
پاسخ: سجده ی آنان سجده ی شكر بود، نه سجده ی عبادت و پرستش.
[ صفحه 214]
سؤال: خداوند در آیه ی نود و چهارم سوره ی یونس گوید: اگر از آنچه بر تو نازل كردیم، در تردید هستی، از آنان كه پیش از تو بودند، بپرس؛ اگر مخاطب پیامبر صلی الله علیه و آله است، چگونه او شك دارد و اگر خطاب به دیگری است، قرآن بر چه كسی جز پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شده است؟
جواب: پیامبر هیچ تردید نداشت، این گونه خطاب برای مماشات و همراهی با طرف مقابل است. مانند دعوت به مباهله كه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: لعنت خدا بر دروغگویان، با این كه خود پیامبر می داند كه دروغگو نیست.
پرسش: مراد از هفت دریا در آیه ی بیست و هفتم سوره ی لقمان؛ (و لو أن ما فی الأرض من شجرة أقلام و البحر یمده من بعده سبعة أبحر ما نفدت كلمات الله) چیست و در كجا قرار دارد؟
پاسخ: چشمه ی كبریت، چشمه ی یمن، چشمه ی برهوت، چشمه ی طبریه، آب گرم ماسپندان (محلی در خوزستان)، آب گرم آفریقیه، چشمه ی بحرون و كلمات پایان ناپذیر خدا ما اهل بیت هستیم.
سؤال: خداوند در آیه ی هفتاد و یكم سوره ی زخرف می فرماید: (و فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذ الأعین)؛ هر چه دل بخواهد و چشم از آن لذت ببرد، در بهشت موجود است. پس چرا خداوند آدم را كه تنها گندم خورده بود عذاب و كیفر نمود.
جواب: خوردن هر چیز در بهشت حلال است، اما خداوند آدم علیه السلام را از حسد ورزیدن نهی كرده بود كه به مخلوقات بزرگ تر از خود حسد نورزد (برای استعاره بر آن نام درخت نهاده شده است).
[ صفحه 215]
پرسش: در آیه ی شریفه (أو یزوجهم ذكرانا و أناثا)؛ [1] خداوند اگر بخواهد پسر و دختر را برای آنان جمع می كند، جایی كه خداوند پسر را به بندگانش تزویج كند، چگونه قومی را به سبب این عمل (لواط) كیفر داده است؟
پاسخ: مراد از جمع كردن میان پسران و دختران این است كه خداوند گاهی دو نوزاد (دو قلو پسر و دختر) عطا می كند و اعدادی كه با هم قرین باشند، جفت نامیده می شوند، هر یكی جفت دیگری است.
سؤال: چرا گاهی گواهی یك زن كافی است، با این كه خداوند می فرماید: باید دو مرد عادل شهادت بدهند؛ (و أشهدوا ذوی عدل منكم). [2] .
جواب: گواهی یك زن در مورد قابله (ماما) در موضوع زنده یا مرده بودن نوزاد در هنگام ولادت است؛ در صورتی كه مورد اطمینان باشد.
پرسش: حضرت علی علیه السلام دستور داده بود كه راه تشخیص خنثی شناختن مجرای ادرار او است. چه كسی باید این تحقیق را بكند، زن یا مرد؟ اگر زن نگاه كند، شاید او مرد باشد و اگر مرد نگاه كند، شاید او زن باشد و در هر دو صورت جایز نیست؟
پاسخ: باید مردان عادلی جلوی آینه بایستند و خنثی پشت سر آنان برهنه شود، دو شاهد عكس آن را در آیینه می بینند و شهادت می دهند.
سؤال: مردی دید كه چوپانی با یكی از گوسفندان خود آمیزش
[ صفحه 216]
می كند؛ چون نگاه چوپان به آن مرد افتاد، وی كنار رفت و آن گوسفند نیز در میان گوسفندان دیگر گم شد. این گوسفندها حلال است یا حرام؟
جواب: اگر آن گوسفندان را شناسایی كنند، باید آن را بسوزانند، وگرنه قرعه می اندازند به این ترتیب كه گله را دو نیم می كنند و قرعه می كشند، به نام هر یك درآمد، نصف دیگر آزاد است و همینطور ادامه می دهند تا به یك گوسفند برسد. وقتی قرعه به نام آن افتاد، او را می سوزانند و دیگر گوسفندان آزاد می شوند.
پرسش: چرا نماز صبح بلند خوانده می شود، با این كه از نمازهای روزانه است و بلند خواندن مربوط به نماز شب است؟
پاسخ: چون پیامبر صلی الله علیه و آله در تاریكی هوا نماز صبح را می خواند، در حكم قرائت های شبانه قرار دارد.
سؤال: چرا حضرت علی علیه السلام قاتل زبیر، ابن جرموز، را نكشت و تنها بشارت دوزخ به او داد؟
جواب: قاتل از خوارج بود و علی علیه السلام می دانست كه در جنگ نهروان كشته خواهد شد.
پرسش: چرا حضرت علی علیه السلام در جنگ صفین با معاویه همه ی افراد سپاه معاویه را می كشت، مهاجم و فراری و زخمی؛ ولی در جنگ جمل (جنگ با طلحه و زبیر) به افراد فراری و زخمی كار نداشت، این اختلاف روش برای چه بود؟
پاسخ: از آنجا كه در جنگ جمل، فرمانده سپاه دشمن، طلحه و زبیر،
[ صفحه 217]
كشته شده بود و پایگاه و جمعیتی نداشتند كه به آن بازگردند و فتنه را از سر گیرند، كاری به فراریان و زخمی ها نداشت، لیكن در جنگ صفین فرمانده سپاه زنده بود و زخمی ها را مداوا می كردند و دوباره به جنگ می فرستاد. [3] .
[1] شوري، آيه ي 50.
[2] طلاق، آيه ي 2.
[3] تحف العقول، ص 476.